Đây cũng là thời điểm bóng đá Việt Nam (BĐVN) xuống cấp chưa từng thấy. Sự xuống cấp ấy kéo dài và đạt đến đỉnh điểm ở mùa giải 2005. Bất kỳ ai ở trong giới bóng đá đều thấy điều đó, nhưng trong suốt giai đoạn này, BĐVN lại điểm xuyết bởi những chiếc huy chương khu vực, nên hiện thực khách quan ấy bị hào quang che khuất phần nào...
Hiên ngang “đốt” lưới nhà
Có chỗ “dựa lưng” ấm áp, giới cá độ móc nối với các cầu thủ trụ cột làm độ. Người ta dễ dàng nhận thấy trong hàng chục “vở diễn” ở mùa giải 1996, có lẽ màn trình diễn của một số cầu thủ đội Cảng Sài Gòn trong trận lượt về với Lâm Đồng trên sân Thống Nhất là tồi tệ nhất khi nhiều trụ cột cùng rủ nhau “buông súng” để đối phương tha hồ ghi bàn. Ngay cả trọng tài cầm trịch trận đấu cũng phải thốt lên: “Hát như thế đủ rồi! ”.
Sau màn diễn lộ liễu ấy, người ta chỉ thấy lãnh đội Cảng Sài Gòn buộc 5 cầu thủ đọc bản tự kiểm và coi như xong chuyện! Mùa giải 1997 tiêu cực còn kinh hoàng hơn, đỉnh điểm thách thức dư luận là màn đá phản lưới nhà của trung vệ đội trưởng đội Công an Hà Nội Lã Xuân Thắng trong trận gặp đội An Giang ngay trên sân nhà Hàng Đẫy. Không biết cái giá của bàn tự thua kỳ dị ấy là bao nhiêu, chỉ biết sau trận đấu quái quỷ đó, tội đồ Lã Xuân Thắng than rằng: “Tôi đâu chỉ đá cho tôi...”. Rồi vụ việc cũng chìm xuồng, chẳng cơ quan điều tra (CQĐT) nào ngó ngàng tới.
Chỉ mình Hải Quan lãnh đủ
Có một thời công chúng hâm mộ bóng đá TPHCM luôn được sống trong niềm tự hào về một trung tâm bóng đá mạnh nhất nước với các đội bóng tên tuổi như Cảng Sài Gòn, Hải Quan, Công an TPHCM (CATP)... Nhưng niềm tự hào ấy chỉ có thể tìm thấy trong quá khứ, khi những chiếc vòi bạch tuộc chưa vươn tới. Đến khi đồng tiền chi phối sân cỏ, các đội bóng TPHCM bắt đầu sa sút. Mở đầu là sự trượt dốc của một số cầu thủ đội Hải Quan khi dính líu trong đường dây mua bán độ với băng nhóm của Sơn “cao” và Nghĩa “vé số”. Đây được xem là một sự kiện đau lòng của BĐVN khi lần đầu tiên một số cầu thủ phải đứng trước vành móng ngựa và lãnh án tù.
Tuy nhiên, những gì được đưa ra xét xử trong vụ án này chỉ là phần chìm trong tảng băng trôi, khi không hiểu vì sao CQĐT lại bỏ qua đến 6 đội bóng cùng hàng chục cầu thủ khác liên quan đến một đường dây cá độ lớn với số tiền lên đến hàng tỉ đồng. Cuối cùng chỉ mình Hải Quan lãnh đủ và chẳng bao lâu sau đội bóng này mất dấu trên bản đồ bóng đá.
Cái sự chống tiêu cực nửa vời, thiếu kiên quyết ấy để lại hậu quả khôn lường cho BĐVN sau này.
Thầy nội, thầy ngoại đều bó tay
Hậu quả nhỡn tiền, con virus tiêu cực ấy phát tán dữ dội, hoành hành ngay trong cơ thể đội CATP, khi “nhóm quyền lực đen” xuất hiện.
Đó là năm đầu tiên BĐVN thử nghiệm cơ chế chuyên nghiệp và ở thời điểm này, đội CATP được đánh giá là đội giàu tiềm lực, với lực lượng hùng hậu gồm nhiều tuyển thủ quốc gia như Huỳnh Đức, Hoàng Hùng, Liêm Thanh, Hoài Linh, Sỹ Thành... Sự phân hóa trong nội bộ cầu thủ thông qua hoạt động băng nhóm đã vượt qua sự kiểm soát của ban lãnh đạo đội. HLV ngoại như ông Accorsi, nội như ông Hồ Thu, lão luyện như HLV Nguyễn Văn Vinh và trưởng đoàn kỳ cựu như đại tá Đặng Quang Dương cũng đã phải ra đi vì nhóm “quyền lực đen”.
Sau mùa giải 2002, đội CATP được chính thức chuyển giao về cho CLB Ngân hàng Đông Á (NHĐA). Lãnh đạo NHĐA cũng từng xấc bấc xang bang với nhóm “quyền lực đen” này khi họ muốn thắng thua tùy thích. Lãnh đạo CLB NHĐA đã chủ động ra tay dẹp loạn bằng cách thanh lý hợp đồng với cầu thủ N.N.D vì chơi không bình thường trong một trận đấu. Tuy nhiên, quyết định trên càng làm con bạch tuộc vẫy vùng dữ dội hơn sau khi bị cắt mất một cái vòi. Hàng loạt cầu thủ đình công đòi tăng lương, kéo theo đó là chuyện tố cáo tiêu cực lẫn nhau giữa các thành viên của nhóm cầu thủ “quyền lực đen”. Đến nước này, lãnh đạo CLB quyết tâm thanh trừng, khi loại bỏ hàng loạt cầu thủ, cho dù trong số ấy có nhiều tên tuổi lẫy lừng.
Tiếc là mọi việc chỉ dừng ở mức thanh lý hợp đồng, dù lúc ấy lãnh đạo CLB NHĐA đã có trong tay hồ sơ khá đầy đủ những cầu thủ có mối quan hệ mật thiết với Hồ Việt Sử – một trùm cá độ nổi tiếng trong băng nhóm xã hội đen Năm Cam. Để rồi sau đó, NHĐA suy yếu, xuống hạng, rồi lại lên hạng. Đến mùa bóng 2005 lại vướng vào vụ tiêu cực trọng tài. Và giờ đây, tên mất, phần xác rệu rã còn lại đã bị “hóa kiếp” thành Sơn ĐTLA!
“Quyền lực đen” lan khắp nước
Hiện tượng “quyền lực đen” không dừng lại một đội bóng hay một địa phương, nó còn lây lan sang nhiều CLB khác. Mẫu số chung của hình thức tiêu cực này thường bùng phát ở những đội bóng có nhiều “sao” và có nhiều thành tích. Minh chứng rõ nét nhất là ở CLB Sông Lam Nghệ An (SLNA). Phía sau đỉnh vinh quang của 2 kỳ vô địch quốc gia 2001 – 2002 là sự trượt dài khó hiểu của CLB này. Trước áp lực của công chúng và người hâm mộ tỉnh nhà, lãnh đạo đội SLNA phải đau đớn làm cuộc “đại phẫu” vào cuối mùa giải 2004, kỷ luật treo giò hàng loạt “công thần” như Văn Sỹ Sơn, Nguyễn Phi Hùng cùng các tài năng đầy triển vọng như Nguyễn Tân Thịnh, Dương Hồng Sơn, Lê Quốc Vượng và cả “thần đồng” Phạm Văn Quyến. Giám đốc Sở TDTT tỉnh này có lần trả lời báo chí cũng thốt lên: “Cầu thủ SLNA có liên hệ mật thiết với xã hội đen!”. Tiếc là quá ít người chú ý đến lời cảnh báo này và hậu quả giờ đây có ít nhất 2 trụ cột Văn Quyến và Quốc Vượng rơi vào vòng lao lý.
