Họ lặng lẽ đem phim đi tham dự vài chục liên hoan phim và tại LHP quốc tế Bangkok 2006, Hạt mưa rơi bao lâu của hai chị em đạo diễn Đoàn Minh Phượng, Đoàn Thành Nghĩa đã được xướng danh.
“Tôi không nghĩ là phim mình đoạt giải bởi trước đó chúng tôi tưởng là không đến được buổi tiệc do không có vé mời. Vào được bên trong, mỗi người ngồi một góc, xa sân khấu lắm. Nghe xướng tên phim cứ ngỡ... nhầm, sau đó thì... cười thật tươi”. Nhớ lại lúc công bố giải phim hay nhất khối ASEAN tại LHP quốc tế Bangkok 2006 thuộc về phim Sự im lặng của nàng dâu (Bride of silence, tên gọi ở VN là Hạt mưa rơi bao lâu), Thành Nghĩa không giấu được niềm vui.
Đi làm phim, ngủ ít, làm nhiều, sụt ký là chuyện nhỏ. Chuyện lớn là gia đình chẳng mấy ai ủng hộ bởi “làm phim sẽ không đảm bảo về kinh tế”. Nhưng đã đam mê thì không hề tính toán, là vẫn cứ thích làm. Dù trước đó Đoàn Minh Phượng chưa bao giờ có ý định làm phim mà sở thích của chị là viết văn. Chị (với bút danh Đoàn Minh Hà) từng đoạt giải truyện ngắn hay nhất của báo Tuổi Trẻ Chủ Nhật năm 1998 với Tội lỗi hồn nhiên...
Hạt mưa rơi bao lâu cũng bắt đầu từ cuốn tiểu thuyết mà Đoàn Minh Phượng viết dở dang từ năm 1995, đang tắc nghẽn ý vì nhân vật nữ trong truyện ít nói, nếu dùng lời miêu tả tâm lý thì chị không muốn, mà để tả cảnh cho xong truyện thì chị không thể. Từ đó trong đầu chị nghĩ đến việc dùng hình ảnh để diễn tả.
Năm 2001, sau 20 năm xa quê, Phượng từ Đức trở về VN, những hình ảnh đẹp của quê hương cứ ngồn ngộn ra trước mắt, thôi thúc chị cần phải viết, viết nhanh, viết tiếp câu chuyện bằng hình ảnh đang có trong đầu mình. Chị bàn với em trai, được Thành Nghĩa (cũng vừa trở về từ Mỹ) ủng hộ nên viết kịch bản làm phim.
Thoạt đầu hai chị em tìm đạo diễn “bàn giao” việc làm phim, nhưng người ấy lắc đầu chê... kinh phí ít. “Nghĩ tới nghĩ lui, thấy mình phải làm bộ phim này... Nghĩa từng học về nghệ thuật ở một trường nổi tiếng ở Mỹ, có thể tin tưởng được.
Còn tôi cũng có chút kinh nghiệm làm phim tài liệu. Vậy là “cây nhà lá vườn” - hai chị em đồng đạo diễn. Cũng căng thẳng lắm, nhưng có lẽ là chị em ruột, sống bên nhau từ nhỏ nên… chịu đựng nhau quen rồi. Cái nào không chia sẻ được thì tôn trọng và để người kia thể hiện điều họ muốn, rồi cũng êm xuôi".
Mỗi buổi đi quay thường bắt đầu từ 3g sáng để đến điểm quay lúc 6g. Có những ngày quay trong rừng, không có phương tiện liên lạc được với người đưa cơm khiến cả đoàn phải nhịn đói. Hai chị em đã từng thót tim do bị lắp trùng phim, hình ảnh chồng nhau phải quay lại... Cái khổ của làm phim khó có thể kể hết được nhưng tất cả rồi cũng qua...
Tóc Nghĩa bù xù, mắt Phượng hằn sâu. Hình ảnh đẹp tuyệt vời về vùng quê Bắc bộ là kết quả những tháng ngày rong ruổi khắp các tỉnh chọn bối cảnh như làng gốm Phù Lãng, chùa Dâu (Bắc Ninh), hồ Ba Bể (Bắc Cạn), làng Cự Trự (Nam Định), chùa Trầm (Hà Tây)… Những lời khen về hình ảnh trong phim đẹp làm Phượng vui lắm và chỉ muốn nói: “Hình ảnh đất nước tôi đó, đặt góc máy quay ở đâu cũng đẹp cả!”.
Hỏi kỷ niệm buồn nhất và vui nhất khi làm phim này, giọng chị Phượng trầm, ấm nhưng buồn đến lạ: “Dĩ nhiên lúc nghe phim đoạt giải là vui rồi. Còn buồn là gì nhỉ? Lúc mới làm xong, đem phim chào hàng chiếu rạp thì các nhà phát hành phim VN lắc đầu, chắc họ chưa tin tưởng.
Bây giờ, chỉ mơ phim được sắp xếp cho chiếu tại một rạp nhỏ ở VN thôi cũng được, thi thoảng chiếu lại một lần để ai thích thì đến xem. Người Việt làm phim Việt mà cứ chiếu long đong ở nước ngoài hoài cũng tủi thân lắm”.
