Phút 51, tức chỉ 142 giây sau bàn gỡ hòa 1-1 của cầu thủ vào thay người Ritsu Doan, Nhật Bản có pha tấn công nhanh và Kaoru Mitoma đã nỗ lực cứu bóng sát biên ngang, tạo cơ hội cho Ao Tanaka ghi bàn thứ nhì vào lưới Tây Ban Nha.
Mọi hình ảnh quay chậm, dù cận cảnh hay toàn cảnh, về tình huống gây tranh cãi này được phát trong trận đều không cho thấy bóng còn ở trong cuộc, tức Kaoru Mitoma đã "kéo" bóng lúc này đã đi hết biên ngang để tạo cơ hội cho đồng đội ghi bàn. Ban đầu, bàn thắng không được công nhận, tuy nhiên, sau khi kiểm tra VAR khá lâu, trọng tài quyết định "bẻ còi" và công nhận Ao Tanaka ghi bàn hợp lệ.
Điều đáng nói là ngay cả khi trọng tài Victor Gomes quyết định công nhận bàn thắng cho tuyển Nhật Bản, cũng không có bất cứ hình ảnh cụ thể nào được cung cấp bởi FIFA để làm cơ sở xác định tính đúng đắn và hợp lệ của sự việc. Người ta không thấy hệ thống bán tự động với hình ảnh 3D chính xác đến từng milimet làm việc trong tình huống tranh cãi này.
Mất hàng giờ sau khi trận đấu kết thúc, FIFA mới lên tiếng giải thích về quyết định này bằng một góc camera đặc biệt với chế độ xem từ… trên không, theo đó, có vẻ như quả bóng vẫn còn trong cuộc chơi với khoảng cách có thể chỉ bằng 1 milimet.
Luật quy định rằng bóng được xác định vẫn trong cuộc "nếu độ cong của bóng vẫn trùm lên đường biên ngang" và các trọng tài đã ra quyết định chính xác sau khi xem đi xem lại hình ảnh quay chậm từ các camera trên sân, bao gồm cả máy quay ở vạch vôi.
Tin tức về bàn thắng này của Nhật Bản khiến các CĐV Đức phẫn nộ, nhất là sau đó không lâu, tuyển Đức bị Costa Rica gỡ hòa rồi vượt lên dẫn 2-1 (Đức sau đó ghi bàn liên tiếp và thắng chung cuộc 4-2). Không ít người chỉ ra rằng, Tây Ban Nha chỉ phản ứng có lệ sau khi liên tiếp để thủng lưới, kể cả khi đã bị dẫn bởi bàn thắng đầy tranh cãi kể trên. Đoàn quân của HLV Luis Enrique cũng không mặn mà đi tìm bàn gỡ dù cũng đã sử dụng hết quyền thay người. Dường như họ chấp nhận kết quả để lùi xuống vị trí nhì bảng, "chọn" đối đầu cùng Morocco thay vì đương kim á quân Croatia ở vòng 1/8 đồng thời gián tiếp loại người Đức khỏi cuộc chơi!
